بسم الله الرحمن الرحیم

    خداوند در وجود انسان قوای متفاوت وگاهی متضاد قرار داده ؛  وهمه را از روی حکمت وبرای مصالحی تعبیه نموده، ضمنا چگونگی استفاده ی مناسب ومتعادل از آن قوا را نیز توسط راهنمایان ورسولانش تعلیم داده است؛  قوایی همچون قوای نباتی شامل {غاذیه(تغذیه)،منمیه(رشد)،مولده(تولیدمثل)} وقوای حیوانی شامل{محرکه (شهوانیه، غضبیه)ومدرکه} وقوه ی عاقله .1

از جمله ی قوای انسان قوه ی شهوانیه است ( قوه ای که منشأ حرکت انسان برای اموری است که خیال می کند برای بدن مفید وضروری است) ؛ ونیز قوه ی غضبیه است (قوه ای که منشأ حرکت انسان برای دفع اموری است که خیال می کند برای بدن ضرر دارد ) .

   بازی بچه ها نیازی است از سوی یکی از قوای فوق الذکر که اگر در ارائه ی آن تعادل وتناسب  اِعمال نشود عواقب خطرناکی دارد .

« بچه احتیاج به بازی دارد و خود این احتیاج به بازی یکی از حکمتهای پروردگار است. یک مقدار انرژی در وجود کودک ذخیره است که او فقط به وسیله ی بازی می تواند این انرژی را دفع کند. بچه غریزه ای دارد برای بازی کردن. حالا انسان اشخاصی را می بیند که می گویند می خواهم بچه ام را تربیت کنم. خوب، چطور می خواهی تربیت کنی؟ نمی گذارد بچه ی پنج شش ساله برود با بچه ها بازی کند، هر مجلسی که خودش می رود بچه را هم می برد برای اینکه تربیت بشود، جلوی خنده ی او را می گیرد، جلوی خوراک او را می گیرد.

یا یک افرادی پیدا می شوند (ما دیده ایم) که چون خود او مُعَمّم است، یک عبا و عمامه و نعلین تهیه می کند، بچه ی هشت ساله را عمامه سرش می گذارد، عبا به دوشش می اندازد و همراه خودش این طرف و آن طرف می برد. بچه بزرگ می شود در حالی که احتیاجات طبیعی وجودش برآورده نشده است، همواره به او گفته اند خدا، قیامت، آتش جهنم. تا در سنین بیست وچند سالگی، این قوای ذخیره شده، این شهوتها و تمایلات اشباع نشده یک مرتبه زنجیر را پاره می کند. این بچه ای که شما می دیدید در اثر تلقین پدر در دوازده سالگی نمازش بیست دقیقه طول می کشید، نماز شب می خواند، دعا می خواند، یک مرتبه می بینید در بیست وپنج سالگی یک  فاسق و فاجری از آب درمی آید که آن سرش ناپیداست. چرا؟ برای اینکه شما به بهانه ی مقامات عالیه ی روح، سایر غرایز او را سرکوب کرده اید.

البته در غریزه ی بچه خدا بوده است، قیامت و عبادت بوده است، اما شما این غریزه ی خدا و عبادت و اینها را در حالی در این بچه تقویت کرده اید که جلوی سایر غرایز او را گرفته اید، سایر غرایز او را حبس کرده اید، عصبانی و ناراحت کرده اید، به زندان انداخته اید، حق و حظّ آنها را نداده اید، سهم آنها را نداده اید؛

 دنبال فرصتی می گردند. در یک فرصتی که برایشان پیش می آید، در یک وقت که بچه فیلمی را تماشا کند یا در مجلسی با یک زن جوان آشنا بشود، همان کافی است که این نیروهای ذخیره شده ی سرکوب شده، یک مرتبه زنجیرها را پاره کندو بکلی تمام آن ساختمانی را که پدردر وجود او به غلط ساخته است ویران سازد.درست مثل باروتی که منفجر بشود،منفجر می شود»2

آری رمز موفقیت انسان در مسیرتکامل وخوشبختی، استفاده ی مناسب ومتعادل ودر حد نیاز واقعی، از قوای نفس است  ؛تعالیم انسان ساز وحیانی برای تنظیم این قوا وحرکت صحیح انسان  نازل شده است  .

در پایان ، نوشته را به کلامی نورانی از مولا علی (ع)، آن انسان تکامل یافته اختصاص می دهیم که علامت جاهل را این چنین ترسیم می نمایند : « :«لاتَری‌ الجاهَلَ اِلاّ مُفْرِطاً اَوْ مُفَرِّطاً» (نادان را یا تندرو یا کند رو می بینی).3 /.طالب پور  

1-حکمت متعالیه ،ملاصدرا ،ج 8 ص 50

2-مجموعه آثار شهید مطهری  ج23 ص  539

3-نهج البلاغه ،حکمت 70